Bước ngoặt lịch sử: Uniswap kích hoạt fee switch, đốt 100 triệu UNI – mở kỷ nguyên mới cho DeFi
Uniswap muốn cải tổ toàn diện, đề xuất đốt hồi tố 100 triệu UNI. Ảnh: DL News
Đề xuất kích hoạt cơ chế thu phí
- Uniswap Labs và Uniswap Foundation bất ngờ tung ra đề xuất “UNIfication” nhằm cải tổ toàn diện hệ sinh thái, kích hoạt cơ chế thu phí, đốt token quy mô lớn và sáp nhập hai tổ chức cốt lõi thành một khối thống nhất.
- Trên diễn đàn Uniswap, “UNIfication” đánh dấu lần đầu tiên nhóm phát triển chính thức tiến hành bật cơ chế thu phí, một tính năng đã được cộng đồng chờ đợi suốt nhiều năm.
- Hiện tại, toàn bộ phí giao dịch trên Uniswap đều được phân bổ cho các nhà cung cấp thanh khoản. Nếu “fee switch” được kích hoạt, một phần phí này sẽ được chuyển về giao thức, tức là về kho bạc Uniswap hoặc holder token UNI.
- Theo một số nguồn tin khác, tỷ lệ phí chuyển vào quỹ giao thức có thể dao động từ 16,7% đến 25% tổng doanh thu các pool và một phần trong số đó sẽ được dùng để đốt (burn) UNI. Đây là cơ chế giảm phát thực thụ đầu tiên của Uniswap, biến UNI từ token quản trị thuần túy thành tài sản có dòng tiền và giá trị kinh tế rõ ràng.
Giảm cung UNI, tăng giá trị cho hệ sinh thái
- Theo bản đề xuất được đồng soạn thảo bởi nhà sáng lập Hayden Adams, Giám đốc Uniswap Foundation Devin Walsh, và reseacher Kenneth Ng, UNIfication hướng đến việc giảm nguồn cung UNI thông qua nhiều biện pháp phối hợp.
- Cụ thể, kế hoạch bao gồm:
-
Kích hoạt fee switch để sử dụng một phần phí giao thức và doanh thu từ Unichain sequencer cho hoạt động đốt UNI.
-
Đốt hồi tố trực tiếp 100 triệu UNI hiện đang nằm trong kho bạc Uniswap, tương đương khoảng 16% tổng nguồn cung lưu hành, phản ánh lượng token đáng lẽ đã bị đốt nếu cơ chế thu phí được kích hoạt ngay từ khi UNI ra mắt.
-
Chấm dứt việc Uniswap Labs thu phí từ giao diện, ví và API, vốn đã tạo ra 137 triệu USD doanh thu tích lũy cho công ty.
- Nếu Uniswap kích hoạt cơ chế thu phí và trích 0,05% cho UNI, thì giao thức có thể mua lại hoặc đốt hơn 38 triệu USD UNI mỗi tháng, đưa UNI lên top đầu các token có mô hình buyback mạnh nhất, hơn cả PUMP và chỉ dưới HYPE.
- Ngoài ra, bản đề xuất còn hé lộ một khái niệm mới mang tên “Protocol Fee Discount Auctions (PFDA)”, cơ chế đấu giá giảm phí dành cho nhà cung cấp thanh khoản, từ đó giúp Uniswap tối ưu hoá doanh thu và nội hóa giá trị MEV (Maximal Extractable Value).
Hợp nhất Uniswap Labs và Foundation
- Đề xuất cũng đưa ra một thay đổi cơ cấu quan trọng là sáp nhập Uniswap Foundation (tổ chức phi lợi nhuận chịu trách nhiệm quản trị và tài trợ cộng đồng) vào Uniswap Labs, đơn vị trực tiếp phát triển sản phẩm và hạ tầng cốt lõi như Unichain L2.
- Sau khi hợp nhất, Uniswap sẽ được điều hành bởi một ban lãnh đạo gồm 5 thành viên, tập trung vào chiến lược phát triển sản phẩm, quản trị tokenomics và mở rộng quy mô toàn cầu. Mục tiêu là tạo nên một bộ máy thống nhất tập trung toàn lực vào việc phát triển giao thức và thúc đẩy tăng trưởng hệ sinh thái Uniswap.
- Theo chia sẻ của Hayden Adams, nhóm phát triển đã trì hoãn việc bật cơ chế thu phí trong nhiều năm chủ yếu do môi trường pháp lý bất lợi tại Mỹ.
- Ông cho biết: “UNI ra mắt từ năm 2020, nhưng suốt 5 năm qua, Uniswap Labs hầu như không thể tham gia quản trị một cách có ý nghĩa và bị giới hạn nghiêm ngặt trong việc tạo ra giá trị cho cộng đồng. Điều đó sẽ kết thúc từ hôm nay.”
- Uniswap từng là một trong nhiều giao thức DeFi bị Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ (SEC), dưới thời cựu Chủ tịch Gary Gensler, nhắm tới trong các cuộc điều tra. Tuy nhiên, bối cảnh pháp lý gần đây được cho là đã cởi mở hơn, đặc biệt khi Mỹ đang thảo luận về dự luật khung pháp lý crypto cấp liên bang, mở đường cho Uniswap triển khai các cải cách tokenomics một cách hợp pháp và bền vững hơn.
- Uniswap hiện nằm trong nhóm DeFi sinh lời tốt nhất, với doanh thu thường niên ước tính hơn 2 tỷ USD trên các triển khai đa chuỗi. Giới phân tích nhận định, nếu đề xuất được thông qua, đây sẽ là bước ngoặt không chỉ cho riêng Uniswap, mà còn định hình lại toàn bộ thị trường DeFi, nơi giá trị sử dụng thực tế bắt đầu gắn kết chặt chẽ hơn với giá trị của token.
Uniswap hiện nằm trong nhóm DeFi sinh lời tốt nhất hiện nay. Nguồn: The Block (11/11/2025)
- Giá UNI tăng gần 50% trong 24h qua, như là câu trả lời hưởng ứng đề xuất tái cấu trúc vừa được giới thiệu.
Biến động giá UNI trong 24 giờ qua, ảnh chụp màn hình trên CoinGecko lúc 10:00 AM ngày 11/11/2025
Kết luận
Đề xuất “UNIfication” không đơn thuần là một bản nâng cấp kỹ thuật, mà là cuộc tái sinh toàn diện của Uniswap – biến UNI từ token quản trị thụ động thành tài sản có giá trị kinh tế thực, đồng thời tái cấu trúc toàn bộ bộ máy tổ chức để hướng đến sự phát triển thống nhất, minh bạch và bền vững hơn.
Nếu được thông qua, đây có thể sẽ là bước ngoặt lịch sử định hình lại tương lai của thị trường DeFi toàn cầu.
