Cơn sốt đầu tư tại Nhật Bản: Khi người Nhật buộc phải từ bỏ tư duy “giữ tiền”
Cơn sốt đầu tư tại Nhật Bản
Một bước ngoặt tư duy tài chính
Nhật Bản lâu nay là hình mẫu của một xã hội ưu tiên tiết kiệm và né tránh rủi ro tài chính. Cuối năm 2023, tiền mặt và tiền gửi ngân hàng vẫn chiếm đến hơn 50% tổng tài sản hộ gia đình – tương đương 7.600 tỷ USD, cao hơn đáng kể so với mức chưa đến 1/3 tại Anh và 1/8 tại Mỹ.
Thế nhưng, từ đầu năm 2024, bức tranh này bắt đầu thay đổi rõ rệt khi chính phủ Nhật Bản cải tổ mạnh mẽ chương trình đầu tư miễn thuế NISA (tương tự ISA của Anh). Chỉ trong thời gian ngắn, hơn 5 triệu tài khoản đầu tư mới đã được mở, nâng tổng tài sản trong các tài khoản NISA lên 59 nghìn tỷ yên – hoàn thành sớm ba năm so với mục tiêu của chính phủ.
Từ YouTuber đến hội thảo đầu tư
Sự thay đổi tư duy đầu tư không chỉ đến từ chính sách. Văn hóa đầu tư cũng đang lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống thường nhật. Hiện nay, các hiệu sách tại Tokyo và Osaka đều có riêng khu vực dành cho sách hướng dẫn đầu tư cá nhân. Trên các chuyến tàu, quảng cáo hội thảo tài chính xuất hiện dày đặc. Và trên mạng xã hội, các YouTuber tài chính như Ponchiyo – người có hơn 500.000 người theo dõi – đang truyền cảm hứng đầu tư cho giới trẻ với thông điệp rõ ràng: “Để tiền nằm yên trong tài khoản tiết kiệm là một sự lãng phí”.
Lạm phát và dân số già tạo cú hích
Lạm phát cơ bản tại Nhật Bản đã tăng lên mức 3,7% – cao nhất trong nhóm G7 – trong khi lãi suất vẫn ở mức thấp. Điều này khiến người dân, đặc biệt là người cao tuổi, không còn có thể “ngồi yên” với tiền nhàn rỗi. Đồng thời, dân số Nhật Bản đang già đi nhanh chóng, đặt ra bài toán lớn về tính bền vững của hệ thống lương hưu.
“Trước đây, đầu tư thường được xem là để kiếm lời,” bà Suzuki Mariko – sáng lập nhóm tài chính Kinyu Joshi – chia sẻ. “Nhưng giờ đây, nhiều người đầu tư chỉ để bảo vệ tài sản họ đang có”.
Doanh nghiệp Nhật Bản cũng chuyển mình
Sự bùng nổ đầu tư trong nước cũng trùng hợp với những cải cách sâu rộng trong quản trị doanh nghiệp. Sở giao dịch chứng khoán Tokyo (TSE) đã yêu cầu các công ty niêm yết cải thiện hiệu quả vốn và giá trị cổ phiếu, từ đó thúc đẩy làn sóng mua lại cổ phiếu, tăng cổ tức và giảm tỷ lệ sở hữu chéo – vốn từng là đặc trưng của các mối quan hệ “đan xen” trong khối doanh nghiệp Nhật.
Hiện tại, cả mức cổ tức và hoạt động mua lại cổ phiếu đều đạt kỷ lục, tỷ lệ sở hữu chéo giảm mạnh từ hơn 50% vào đầu thập niên 1990 xuống chỉ còn 12% – đánh dấu sự mở rộng thực sự của quyền lợi cổ đông.
Người cao tuổi: Mục tiêu tiếp theo
Người từ 60 tuổi trở lên hiện đang nắm giữ gần 60% tổng tài sản hộ gia đình tại Nhật Bản. Chính phủ đang xem xét triển khai chương trình “Platinum NISA” – phiên bản nâng cấp dành riêng cho người từ 65 tuổi, cho phép họ đầu tư miễn thuế vào các quỹ trả cổ tức hàng tháng. Đây là bước đi nhằm khuyến khích người cao tuổi chủ động hơn trong việc quản trị tài sản hưu trí, trong bối cảnh nhiều người trong số họ từng nghĩ NISA chỉ dành cho giới trẻ.
Thách thức: Tiền lại đổ ra nước ngoài
Dù vậy, không phải mọi xu hướng đều khiến các nhà hoạch định chính sách yên tâm. Một phần lớn dòng vốn từ NISA đang chảy vào cổ phiếu và quỹ đầu tư nước ngoài, đặc biệt là vào chỉ số S&P 500 hoặc các quỹ theo dõi thị trường toàn cầu (All Country). Các chuyên gia trong nước lo ngại xu hướng này có thể làm giảm hiệu quả của các chính sách thúc đẩy thị trường tài chính nội địa.
Tuy nhiên, dưới góc nhìn của nhà đầu tư cá nhân, đây có thể là một quyết định hợp lý. Sau hàng thập kỷ trì trệ, thị trường chứng khoán Nhật vẫn chưa thể xây dựng được niềm tin vững chắc. Và với nhiều người Nhật Bản, đầu tư ra nước ngoài là cách để bảo vệ tài sản trong một thế giới ngày càng bất định.
Kết luận:
Nhật Bản đang đứng trước một “bước ngoặt đầu tư” mang tính lịch sử, khi xã hội – từ người trẻ đến người già – dần thay đổi cách nhìn về tài sản và rủi ro. Trong một đất nước từng quen với sự ổn định và bảo thủ tài chính, làn sóng này có thể mở ra một chương mới trong cách người Nhật làm chủ tương lai tài chính của chính mình.
Theo dõi ngay Tuvanvang để cập nhật thông tin mới nhất, các bài phân tích chuyên sâu về thị trường tiền điện tử cùng những chương trình Airdrops tiềm năng mỗi ngày.
Cập nhật thêm tin tức tại:
Website: https://tuvanvang.com/
Telegram: https://t.me/tvv_com
Twitter: https://x.com/tuvanvang_vn
Facebook: https://www.facebook.com/tuvanvang.news
